Mimo działania wielu czynników deterioracji nie można zaakceptować potocznego, poglądu, że samowiedza jest zawsze zdeformowana. W wielu wypadkach człowiek formułuje względnie trafne samooceny i sądy opisowe. Dynamika. 1. Samowiedza nie jest strukturą całkowicie statyczną obraz własnej osoby zmienia się w ontogenezie, a więc w ciągu całego życia. W książce tej dokonałem nowej perio- dyzacji rozwoju samowiedzy. Wyróżniłem stadium samowiedzy elementarnej (wiek od 0 do 3-4 lat), stadium samowie-dzy zróżnicowanej (wiek od 4 do 11-12 lat) i stadium samowiedzy dojrzałej (wiek od 12 do 24 lat). W kolejnych stadiach wzbogaca się treść sądów osobistych, zwiększa się ich struk- turalizacja oraz funkcje regulacyjne. Tak na przykład w okresie samowiedzy elementarnej dziecko zdolne jest formułować jedynie echoidalne sądy opisowe, które nie tworzą żadnej struktury i które pełnią jedynie funkcję poznawczą. Tymczasem w stadium samowiedzy dojrzałej obraz własnej osoby zawiera wszystkie podstawowe składniki (sądy opisowe, samooceny, sądy o standardach osobistych, sądy o regułach ge- neratywnych, sądy o regułach komunikacji), które tworzą struktury wiązkowe lub hierarchiczne i które mogą pełnić różnorodne funkcje regulacyjne, a więc funkcję poznawczą, instrumentalną, motywacyjną oraz generatywną. W kolejnych stadiach następują więc zmiany jakościowe.
-2. Proces modyfikacji samowiedzy pod wpływem nowych informacji nie zawsze przebiega zgodnie z racjonalnym modelem.
